Trang chủ
Tin tức
Các tác nhân gây ô nhiễm nguồn nước (phần 1)

Các tác nhân gây ô nhiễm nguồn nước (phần 1)

Các ion vô cơ hòa tan

Trong nguồn nước tự nhiên hiện nay nồng độ các chất vô cơ đang ở mức khá cao đặc biệt là nước biển bởi vì nước thải từ đô thị hầu như có chứa một lượng lớn các ion như: Cl^–, SO₄^2-, PO₄^3-, Na⁺, K⁺, nước thải từ hoạt động sản xuất công nghiệp còn chứa một số chất vô cơ có độc tính mạnh như hợp chất của Hg, Pb, Cd, As, Sb, Cr, F…

Các chất dinh dưỡng (N,P)

Hợp chất muối của 2 nguyên tố nitơ và photpho là các chất dinh dưỡng cần thiết cho hoạt động sinh trưởng của thực vật. Đây chính là 2 thành phần chính của phân bón cây trồng mà người làm nông hay gọi là đạm và phân lân. Với nồng độ thích hợp chúng tạo một môi trường cực kỳ thuận lợi cho cây cỏ, rong tảo phát triển. Amoni, nitrat, photphat thường có mặt trong nguồn nước tự nhiên nhưng với hoạt động sinh hoạt và canh tác của con người đã làm gia tăng nồng độ các chất này.

Amoni và amoniac (NH₄⁺, NH₃) tồn tại trong nước mặt với nồng độ nhỏ chỉ dưới 0,5 mg/l. Amoni có trong nước ngầm thường có nồng độ cao hơn rất nhiều so với nước mặt. Nồng độ amoni trong nước thải đô thị hay nước thải công nghiệp chế biến thực phẩm thường ở mức rất cao, có thể lên tới 100mg/l. Theo quy chuẩn chất lượng nguồn nước sinh hoạt do bộ Y tế công bố thì nồng độ tối đa của amoni (amoniac) cho phép là 0,05 mg/l.

Nitrat (NO₃^–) là chất cuối cùng trong chuỗi biến đổi của nguyên tố nitơ có trong chất thải của nước. Nguồn nước tự nhiên có nồng nitrat thường nhỏ hơn 5mg/l nhưng do hậu quả của việc xả thải công nghiệp, hoạt động nông nghiệp thì nồng độ nitrat đã tăng cao gây ảnh hưởng nghiêm trọng tới chất lượng nước sinh hoạt và nuôi trồng thủy hải sản. Nếu trẻ em uống phải loại nước có chứa nhiều nitrat thì nguy cơ mắc hội chứng methemoglobin hay còn có tên hội chứng “trẻ xanh xao”. Theo quy chuẩn chất lượng nước của bộ Y tế thì nồng độ nitrat là 10mg/l cho mục đích sinh hoạt.

Photphat (PO₄^3-) là một trong những chất dinh dưỡng tốt cho sinh trưởng của thực vật. Trong tự nhiên nguồn nước thường chứa nitrat với nồng độ nhỏ hơn 0,01 mg/l. Nước sông chịu ảnh hưởng trực tiếp từ nước thải đô thị và nước thải từ các hoạt động công nghiệp của các nhà máy thì nồng độ photphat tăng lên tới 0,5 mg/l.

Sunlfat (SO₄^2-)

Là chất có nồng độ cao ở hầu hết các nguồn nước tự nhiên, nước biển và nước phèn. Nhờ hoạt động của vi sinh vật sulfat trong nước dễ dàng bị chuyển hóa thành sulfit và axit sulfuric ăn mòn đường ống nước và bê tông.

Clorua (Cl^–)

Là một trong các ion quan trọng trong nước đặc biệt là nước biển. Clorua có khả năng kết hợp với các ion khác như natri, kali tạo vị mặn cho nguồn nước. Nguồn nước có nồng độ clorua cao có khả năng ăn mòn kim loại, gây hại cho cây trồng và các công trình làm bằng bê tông.

Các kim loại nặng

Nguồn nước ngầm ở Việt Nam đang có nồng độ các kim loại đáng báo động, hầu hết các kim loại đều mang độc tính cao đối với sức khỏe con người và các loài động vật khác.

Chì (Pb) là chất được sử dụng rất nhiều trong ngành công nghiệp sản xuất pin, acquy, luyện kim hóa dầu. Chì có khả năng tích tụ trong cơ thể, gây tê liệt hệ thần kinh và tử vong nếu bị nhiễm độc nặng.

Thủy ngân (Hg) là kim loại được sử dụng trong nông nghiệp ( thuốc chống nấm) và trong ngành công nghiệp (làm điện cực). Trong tự nhiên, ở các vùng có mỏ thủy ngân thì nồng độ trong nước rất cao gây độc đối với sức khỏe con người. Vào những thập niên 50, 60 ô nhiễm thủy ngân cơ ở vịnh Minamata, Nhật bản đã tích tụ ở các động vật thủy hải sản. Đây là một thảm họa gây ra cái chết của 1000 người do ăn phải các loại thủy hải sản này.

Asen trong các nguồn nước có nguồn gốc từ các tình trạng ô nhiễm tự nhiên và nguồn nhân tạo (luyện kim, khai khoáng…). Asen tồn tại trong nước dưới 2 dạng asenit, asenat hoặc asen hữu cơ. Assen và hợp chất của nó là chất độc mạnh gây ung thư cho con người. Xếp loại độc tính các dạng của asen: As(III) >As(V)> Asen hữu cơ.

Những con số biết nói về ô nhiễm nguồn nước tại việt nam